Novi Beograd, najveća opština u Beogradu i Srbiji, proslavlja svoj rođendan 11. aprila, obeležavajući početak izgradnje ovog modernog urbanog naselja 1948. godine. Ovaj datum simbolizuje početak transformacije nekadašnje močvarne oblasti u savremeni deo glavnog grada Srbije.
Istorijat i razvoj
Ideja o širenju Beograda na levu obalu Save postojala je još između dva svetska rata. Prvi urbanistički plan iz 1923. godine predvideo je ovo proširenje, ali su konkretni radovi započeli tek nakon Drugog svetskog rata. Dana 11. aprila 1948. godine, omladinske radne brigade iz cele Jugoslavije okupile su se kako bi započele izgradnju Novog Beograda. Tokom prve tri godine, više od 100.000 radnika i inženjera učestvovalo je u ovom poduhvatu, često koristeći osnovne alate i ručni rad zbog nedostatka mehanizacije.
Prvi objekti koji su izgrađeni uključuju Palatu federacije, hotel "Jugoslavija", stambene blokove u Tošinom bunaru, Studentski grad i zgradu Šumarskog fakulteta na Bežanijskoj kosi. Prve stambene zgrade bile su paviljoni u blizini Tošinog bunara, namenjeni za smeštaj radnika i njihovih porodica.
Urbanistički koncept
Novi Beograd je projektovan prema modernističkim principima, inspirisanim idejama arhitekte Le Korbizjea. Osnovu čine stambeni blokovi kvadratnog oblika sa stranama dužine 400 metara. Svaki blok je zamišljen kao samostalna celina sa školom, vrtićem i zajedničkim prostorima, dok su centralni delovi blokova predviđeni za sportske terene. U početku, komercijalni objekti nisu bili planirani unutar blokova, ali su tokom 1990-ih godina dodati kako bi se zadovoljile potrebe stanovnika.
Simboli Novog Beograda
Danas, Novi Beograd je prepoznatljiv po svojim simbolima:
Geneks kula: Poznata i kao Zapadna kapija Beograda, ova kula visoka 115 metara izgrađena je 1980. godine u brutalističkom stilu. Projektovao ju je arhitekta Mihajlo Mitrović, a sastoji se od dve kule povezane mostovnom strukturom na 26. spratu, sa rotirajućim restoranom na vrhu. Jedna kula je bila poslovna, dok je druga stambena. Iako je restoran na vrhu bio planiran da se rotira, mehanizam nikada nije instaliran, te restoran nikada nije bio u funkciji. Danas je poslovna kula napuštena, dok je stambena i dalje naseljena.
Beogradska arena: Multifunkcionalna dvorana otvorena 2004. godine, namenjena za sportske, kulturne i zabavne manifestacije, sa kapacitetom od oko 20.000 gledalaca.
Most na Adi: Otvoren 2012. godine, ovaj most povezuje Novi Beograd sa Čukaricom, olakšavajući pristup Adi Ciganliji i rasterećujući saobraćaj na ostalim mostovima.
Proslava rođendana
Svake godine, 11. aprila, Novi Beograd obeležava svoj rođendan različitim manifestacijama. Na primer, 2024. godine, proslava je održana u Bloku 45, gde su prisustvovali predsednik Privremenog organa Grada Beograda Aleksandar Šapić i predsednik opštine Novi Beograd Bojan Bovan. Tom prilikom, istaknuto je da je Novi Beograd postao moderna i razvijena opština, privlačna za život i rad mnogih građana.
Proslava je uključivala izložbu "Novi grad! Ko će još da živi na ovom pesku" istoričara Dragana Miloševića, koja je prikazala entuzijazam omladine koja je učestvovala u izgradnji Novog Beograda tokom omladinskih radnih akcija pedesetih godina prošlog veka.
Od svog osnivanja 1948. godine, Novi Beograd je prerastao iz gradilišta u savremenu urbanu sredinu, postavši simbol modernog Beograda. Njegov razvoj i danas predstavlja primer uspešne urbanizacije i zajedničkog rada, a proslava rođendana svake godine podseća na bogatu istoriju i svetlu budućnost ove opštine.
- U vreme kada se gradio blok
- Istorijat razvoja i izgradnje bloka
Izgradnja četvorospratnica i
dvospratnica u Bloku 45, 1973. godine.
